تسویه یا انتقال مانده مرخصی در قانون کار

قوانین کار در رابطه با تسویه یا انتقال مانده مرخصی:

در قانون کار مصوبه ایران ، برخی اصول و قواعدی وجود دارد که کارفرمایان موظف به رعایت و اجرای آن هستند. این قوانین علاوه بر اجرای نظم و مقررات در ادارات و شرکت ها ، از سوء استفاده کارفرمایان از کارمندان و کارگران نیز جلوگیری میکند. یکی از این قوانین ، قوانین کار در رابطه با تسویه یا انتقال مانده مرخصی می باشد که عوامل مختلفی بر آن تاثیر میگذارد که در ادامه به بررسی آنها می پردازیم.

تعطیلات رسمی : در قانون اساسی جمهوری اسلامی دو نوع تعطیلات هفتگی و رسمی مطرح  شده است.که بر قوانین کار در رابطه با تسویه یا انتقال مانده مرخصی موثر است. تعطیلات هفتگی ، بر اساس اصل هفدهم قانون اساسی ، روز جمعه اعلام شده است که باید در تمام شرکت های دولتی و خصوصی روز غیر کاری محسوب شود. اگر کارگری طبق دستور کارفرما روز جمعه سرکار حاضر شود طبق قوانین کار در رابطه با تسویه یا انتقال مانده‌مرخصی ، باید یک روز تعطیل برای او در نظر گرفته شود و به میزان 40 درصد افزایش مزد روزانه تعیین گردد. تعطیلات رسمی نیز که بیانگر روزهای ملی و اعیاد و شهادت و … می باشند و بعضی از این روزها تعطیل رسمی اعلام میشوند.

در بعضی از شرکت ها و کارخانجات ، روز پنجشنبه نیز روز تعطیلی محسوب میشود. اما کارمندان موظف هستند برای جبران و رسیدن به ساعت تعیین شده در قانون کار، در روزهای دیگر ساعات بیشتری کار و فعالیت کنند.

• در قوانین کار در رابطه با تسویه یا انتقال مانده مرخصی ساعت کاری کارگران 44 ساعت اعلام شده است. این قانون برای کارگرانی که در مشاغل سخت و طاقت فرسا مشغول هستند ، 36 ساعت را معین کرده اند.
• بحث مرخصی نیز در محاسبه  مانده مرخصی  و قوانین کار در رابطه با تسویه یا انتقال مانده‌مرخصی دخیل می باشد. مرخصی به معنای ساعاتی است که کارگر می تواند آن را صرف  امور شخصی کند. از انواع مرخصی که  بر قوانین کار در رابطه با تسویه یا انتقال مانده‌مرخصی تاثیر گذار است می توان به : مرخصی استحقاقی ، مرخصی حج واجب ، مرخصی ساعتی ، مرخصی بدون حقوق یا تحصیل ، حوادث ، استعلاجی و بارداری اشاره کرد.

انواع مرخصی استحقاقی تاثیر گذار بر قوانین کار در رابطه با تسویه یا انتقال مانده مرخصی :

مرخصی استحقاقی یعنی یک کارگر ۲۶ روز در سال حق مرخصی استحقاقی دارد که با احتساب ۴ روز جمعه در مجموع ۳۰ روز در سال میشود. البته مرخصی کارگرانی که در مشاغل سخت و زیان‌آور اشتغال دارند، سالانه ۵ هفته و به عبارتی 35 روز در سال  می باشد، که در 6 ماهه اول و دوم سال میتوانند از آن استفاده کنند. بر اساس قانون کار، افراد نمی تواند از مرخصی سالانه خود بیش از 9 روز ذخیره کنند. با محاسبه 9 روز کاری که از ساعت 7:20 دقیقه شروع شده باشد ، تنها تا 66 ساعت به سال آینده انتقال می یابد. این موضوع از مهمترین  قوانین کار در رابطه با تسویه یا انتقال مانده مرخصی است. با فرا رسیدن موعد بازنشستگی ، ازکارافتادگی ، تعطیلی محل کار کارگر یــا فوت وی ،  دریافتی های او از بابت مرخصی هایی استفاده نکرده ، یا به شخص خود کارگر و یا به وراث پرداخت می شود ، اما در صورت استعفا و یا ترک کار کارگر، هیچ مبلغی از بابت مرخصیهای باقیمانده شامل او نمی شود.

مرخصی حج  واجب  نیز زمانی به کارگر تعلق می گیرد که برای ادای فریضه حج ، از مرخصی استحقاقی استفاده کند و در صورت نداشتن مرخصی باید مرخصی بدون حقوق بگیرد.

مرخصی ساعتی نیز شرایط مرخصی استحقاقی را دارد ولی بصورت روزانه دریافت می شود. در قوانین کار در رابطه با تسویه یا انتقال مانده مرخصی از میزان مرخصی سالانه کسر می شود.

در ماده 16 قانون کار برای مرخصی بدون حقوق یا تحصیلی نیز مدتی پیش بینی شده است. بر اساس قوانین کار در رابطه با تسویه یا انتقال مانده‌مرخصی ، کارگران می توانند  2 سال از آن بهره مند شوند. در صورت برگشت مجدد فرد به کار ، مدت زمان مرخصی نیز به عنوان سابقه فرد محسوب می شود.

بر طبق مرخصی حوادث و اتفاقات زندگی ، در صورت رخداد اتفاقاتی همچون ازدواج دائم ، فوت اقوام درجه یک ، کارگر مستحق دریافت سه روز مرخصی با حقوق است و بیمه این مدت را باید سازمان تامین اجتماعی پرداخت کند.

در صورت بیماری کارگر که به تایید پزشک رسیده باشد می تواند مرخصی استعلاجی بگیرد. حقوق این مدت توسط سازمان تامین اجتماعی پرداخت و جز سوابق وی در قوانین کار در رابطه با تسویه یا انتقال مانده مرخصی محسوب میگردد.

کارگران زن در صورت بارداری می توانند از مرخصی بارداری که در حاضر 6 ماه می باشد استفاده کنند. حقوق این مدت توسط سازمان تامین اجتماعی پرداخت شده و جزء سوابق کارگر حساب میشود. پس از اتمام مرخصی ، کارگر می تواند به کار خود بازگردد.

نحوه محاسبه مرخصی استحقاقی در قوانین کار در رابطه با تسویه یا انتقال مانده مرخصی :

مرخصی استحقاقی کارگران در قوانین کار در رابطه با تسویه یا انتقال مانده مرخصی بر اساس مبنای حقوق پایه روزانه و دریافتی آخرین حقوق ، محاسبه و پرداخت می شود. طبق ماده 21 قانون مالیات ، این مبلغ معاف از مالیات میباشد. تسویه مانده مرخصی در صورتی که فرد در حین کار باشد ، نیاز به بازخرید ندارد و بر اساس قوانین فی مابین انجام میشود. اما در صورت قطع همکاری با کارگر ، طبق قوانینی که در بالا مطرح شد ، محاسبه بر اساس 9 روز مانده انجام و مرخصی دریافت میشود. دو روش استفاده شده در قوانین کار در رابطه با تسویه یا انتقال مانده‌مرخصی وجود دارد. روش اول ، روش ثبت دستمزد مانده مرخصی پس از استفاده از مرخصی های استحقاقی نام دارد که در این روش روزهای استفاده شده به حساب هزینه حقوق منظور می شود. روش دوم به روش ایجاد ذخیره معروف است و در آن ، اول سال مالی ، حقوق روزهای مرخصی برای تمام سال مالی که معادل 9 روز است محاسبه و ثبت می گردد.

فرمول محاسبه دستمزد روزهای مرخصی :

 ذخیره دستمزد ایام مرخصی ماهانه = (حقوق پایه کارگران * 9/30 ) * 1/12