برنامه ریزی و کنترل تولید، مزایا و مراحل آن

برنامه‌ریزی و کنترل تولید، تخصیص منابع انسانی، مواد اولیه، مراکز کاری، ماشین‌آلات و فرآیندهای تولید را مدیریت و برنامه‌ریزی می‌کند. همینطور کارآمدترین راه را برای تولید کالاهای نهایی با زمان‌های پیش‌بینی برای پاسخگویی به تقاضای تولید ارائه می‌کند. برنامه ریزی و کنترل تولید دو استراتژی هستند که به طور منسجم در تولید کار می کنند; برنامه ریزی شامل اینکه چه چیزی تولید شود، چه زمانی تولید شود، چه مقدار تولید شود و موارد دیگر را شامل می‌شود. کنترل تولید، عملکرد بهینه سیستم تولید را با استفاده از تکنیک های کنترلی مختلف برای اهداف توان عملیاتی بهتر تضمین می‌کند.

برنامه ریزی تولید چیست؟

برنامه ریزی تولید به تولیدکنندگان کمک می‌کند تا با مدیریت کارآمد منابع داخلی برای برآوردن سفارشات یا خواسته‌های مشتری هوشمندانه کار کنند. به عبارت دیگر به شما کمک می‌کند که چه چیزی، چه زمانی و چه مقدار باید تولید شود ظرفیت تولید ایجاد می‌کند و مشخص می‌کند که چه مواد خامی و با چه هزینه‌ای برای پاسخگویی به تقاضا مورد نیاز است، سپس یک برنامه تولید قابل اجرا را ارائه می‌نماید.

کنترل تولید چیست؟

کنترل تولید، عملیات تولید را نظارت می‌کند و عملکرد را اندازه گیری و گزارش می‌نماید و در صورت نیاز به هرگونه اقدام اصلاحی، این اصلاحات گزارش می‌کند.

اهداف برنامه ریزی و کنترل تولید چیست؟

اهداف کلی برنامه ریزی و کنترل تولید عبارتند از:

• بهینه سازی منابع و زمان بندی منابع برای پاسخگویی به تقاضای تولید
• از یک برنامه کارآمد اطمینان حاصل شود
• در صورت نیاز منابع آماده داشته باشید
• موجودی را در سطوح بهینه نگه داشته شود
• افزایش بهره وری منابع داخلی(افراد، مراکز کاری، ماشین آلات، ابزارآلات و غیره)
• بهبود رضایت مشتری
• اطمینان حاصل کنید که افراد مناسب به فرآیندهای خاص اختصاص داده می شوند
• هماهنگی با سایر بخش ها(فروش، خدمات مشتری، خرید و…)

برنامه ریزی و کنترل تولید  هسته اصلی هر واحد تولیدی است که شامل پیش‌بینی مواد، زمان‌بندی تولید اصلی، برنامه‌ریزی بلندمدت، مدیریت تقاضا و موارد دیگر است. فرآیند برنامه ریزی با پیش‌بینی تقاضای یک محصول آغاز می‌شود و با استفاده از داده های پیش‌بینی و منابع داخلی موجود، برنامه تولید ایجاد می‌شود.

برنامه ریزی و کنترل تولید یک استراتژی برای برنامه ریزی زنجیره ای از عملیات است که از تولیدکنندگان حمایت می‌کند تا تولیدات در زمان و مکان مناسب باشند همچنین برنامه‌ریزی و کنترل تولید به آنها کمک می کند تا بیشترین بهره‌وری را از منابع خود بدست آورند، که شامل فعالیت‌های بخش‌های دیگر مانند فروش، بازاریابی و تدارکات می‌باشد.

برخی از مزایای برنامه ریزی و کنترل تولید عبارتند از:

• ظرفیت تولید بهینه:
• تضمین می کند که ماشین آلات و کارکنان با ظرفیت کامل کار می‌کنند. این باعث کاهش هزینه‌ها، افزایش کارایی و سود بیشتر می‌شود. به شناسایی زمینه‌های بهبود و برنامه ریزی برای رشد کمک می‌کند.
• کاهش هزینه‌های موجودی:
• به تولیدکنندگان اجازه می‌دهد فقط موجودی لازم را نگهداری کنند. این نرم افزار می تواند تقاضا را پیش بینی کند و یک استراتژی زمان بندی به موقع داشته باشد. بدون موجودی مازاد، هزینه ها پایین نگه داشته می‌شوند.
• تحویل به موقع:
• به اطمینان از بهینه سازی تولید و تحویل سریع کمک می‌کند. رسیدن به موقع محصولات به مقصد، رضایت مشتری را بهبود می‌بخشد که باعث حفظ مشتری و خرید مجدد را افزایش می‌دهد.
• تهیه بهتر مواد:
• نشان می‌دهد که چه زمانی مواد باید برای تولید خریداری شوند. داشتن این اطلاعات به دانستن زمان سفارش و آنچه برای پاسخگویی به تقاضای مشتری و تولید نیاز است کمک می‌کند دانستن زمان سفارش این امکان را می‌دهد که از قبل خرید با بهترین معامله انجام شود تا به صرفه جویی در هزینه و بهبود روابط با تامین کنندگان کمک شود.
• فرآیندهای تولید ساده:
• تضمین می‌کند که مواد و منابع داخلی برای تولید در صورت نیاز آماده هستند و نشان می‌دهد که چه ظرفیتی و چه زمانی در دسترس است. این امر باعث می‌شود که تولید به خوبی اجرا شود همچنین به رضایت کارکنان کمک می‌کند زیرا ناامیدی ناشی از وقفه در تولید و گردش کار را از بین می‌برد.
• حداقل اتلاف منابع:
• کمبود یا مازاد مواد را برای کاهش ضایعات از بین می‌برد این امر باعث کاهش زمان اتلاف وقت کارکنان می‌شود. سرمایه در موجودی‌هایی که استفاده نمی‌شود، گره نمی‌خورد ضایعات تولید کمتری وجود دارد زیرا تاخیرهایی که باعث مواد دور ریختنی می‌شوند حذف می‌شوند.

مراحل برنامه ریزی و کنترل

1. برنامه ریزی

برنامه ریزی تعیین می کند که چه چیزی، توسط چه کسی و چگونه تولید شود. این برنامه برای نیروی کار، تجهیزات، مراکز کار و مواد مورد نیاز برای تولید را تدوین می‌کند.

2. مسیریابی

مسیریابی، مسیر جریان مواد خام در داخل کارخانه را تعیین می‌کند. با استفاده از توالی، مواد خام به کالاهای نهایی تبدیل می‌شوند. 

هماهنگی هر فرآیند تولید و برنامه ریزی هر مرحله برای اندازه گیری مدت زمان فرآیند تولید مهم است. مسیریابی کمیت و کیفیت مواد و منابع مورد نیاز را نشان می‌دهد. همچنین عملیات مورد استفاده و محل تولید را نشان می‌دهد.

مسیریابی «چگونه»، «چه»، «چقدر» و «کجا» تولید را مدیریت می‌کند. این فرآیند را سیستماتیک می‌کند و منابع را برای بهترین نتایج بهینه می‌کند.

3. برنامه ریزی

زمان‌بندی بر «زمان کامل شدن» عملیات تأکید می‌کند. هدف آن این است که از زمانی که برای تکمیل عملیات داده می‌شود حداکثر استفاده را ببرد.

4. بارگذاری

بارگذاری به مقدار کار ماشین آلات یا کارگران نگاه می‌کند. کل زمان انجام کار جدید به کارهایی که قبلاً برای دستگاه یا ایستگاه کاری برنامه ریزی شده است اضافه می‌شود.

اگر یک ماشین یا ایستگاه کاری ظرفیت در دسترس داشته باشد، سفارشات بیشتری می‌توانند ظرفیت‌های خالی را جبران کنند اگر ظرفیت اضافه بار وجود داشته باشد، اقدامات پیشگیرانه می‌‌تواند از تنگناها جلوگیری کند اضافه کردن یک شیفت، درخواست اضافه کاری، آوردن اپراتور از مرکز تولیدی دیگر، یا استفاده از پیمانکار فرعی گزینه‌های ممکن هستند.

5. توزیع برنامه ها

عبارت است از انتشار سفارشات و دستورالعمل ها که باید از دستورالعمل های مسیریابی و زمان بندی پیروی کنند این مرحله تضمین می‌کند که همه موارد برای کارمندان در جای خود قرار دارند تا کارهایشان را انجام دهند. 

• مواد یا وسایلی را صادر کنید که برای تولید مهم هستند 
• برای شروع کار دستور یا نقشه صادر کنید 
• سوابق را از ابتدا تا انتها حفظ کنید 
• روند کنترل را شروع کنید
• کار را از یک فرآیند به فرآیند دیگر آبشار کنید

6. پیگیری

پیگیری عیب یا نقص، گلوگاه ها و حفره های موجود در فرآیند تولید را مشخص می‌کند در این مرحله، عملکرد واقعی از ابتدا تا انتها اندازه‌گیری و سپس با عملکرد مورد انتظار مقایسه می‌شود. مدیر تولید ممکن است نیاز به بازنگری در برنامه‌های تولید داشته باشد تا مشکل را اصلاح نماید.

راهکار برنامه‌ریزی تولید

نرم‌افزار برنامه‌ریزی منابع سازمانی (ERP) به تصمیم‌گیرندگان کمک می‌کند تا فرآیند تولید را در لحظه درک کنند، ضایعات را به حداقل ممکن برسانند، تولید را افزایش دهند و شفافیت را در سازمان بهبود بخشند. نرم افزار برنامه ریزی و کنترل تولید راهیار گردش کار خودکار و یکپارچه را تضمین می کند و وظایف تکراری مانند ورود داده ها را حذف می کند به تولیدکنندگان کمک می کند با حفظ یکپارچگی عملیات با سایر فرآیندهای تجاری، تولید را برنامه‌ریزی، اجرا و کنترل نمایند و نیازهای مواد و ریسک‌های تولید را کاهش و از فرآیندهای کارآمد و ساده برخوردار شوند.